15 Μαΐου
Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Οικογένειας. Όποια μορφή κι αν έχει η κάθε οικογένεια αποτελείται από μέλη τα οποία συνυπάρχουν μεταξύ τους και συνδέονται με ισχυρούς δεσμούς. Γι’ αυτό η αρμονική συνύπαρξη είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση. Σήμερα θα μιλήσω για το θέμα του χωρισμού. Ας μην ξεχνάμε ότι η οικογένεια συνεχίζει να υπάρχει, ακόμα και μετά τον χωρισμό με διαφορετική μορφή.
Χωρισμός - Διάσταση - Διαζύγιο
Ο χωρισμός είναι αναμφίβολα μια πρόκληση για ένα ζευγάρι, είτε είναι παντρεμένο είτε όχι, είτε έχει παιδιά είτε όχι. Σίγουρα το θέμα δεν γίνεται να εξαντληθεί μέσα από ένα άρθρο και σίγουρα όσο υπάρχουν ομοιότητες τόσο θα υπάρχουν και διαφορές, καθώς κάθε περίπτωση είναι μοναδική.
Ένας χωρισμός συνήθως έρχεται όταν το «μαζί» δεν μπορεί πια να λειτουργήσει. Έρχεται όταν δεν υπάρχει συνεργασία από κοινού. Είναι εύκολο να έρθει η αποτυχία, όταν ο καθένας ψάχνει κάποιον να κατηγορήσει, κάποιον να κουβαλήσει το βάρος για τον ίδιο. Είναι εύκολο να διαλυθεί κάθε δεσμός όταν υπάρχει διάθεση για τσακωμός.
Υπάρχει και ο άλλος δρόμος όμως. Όταν μπροστά σε ένα εμπόδιο ή δυσκολία ή πρόκληση, το ζευγάρι ψάξει για την λύση. Αντί για το ποιος φταίει και αντί για το τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά, να δουν τι μπορεί να γίνει τώρα. Η λύση του προβλήματος βρίσκεται όταν ο καθένας χρησιμοποιήσει τις γνώσεις και τις δεξιότητές του για να βρει τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει και όχι να κατηγορήσει. Άρα παίζει ρόλο η διάθεση με την οποία θα επικοινωνήσουν, διάθεση για να βρεθεί λύση ή διάθεση για να βρεθεί θύμα;
Εδώ θα μιλήσω για εκείνες τις περιπτώσεις που υπάρχουν παιδιά και ο χωρισμός είναι αναπόφευκτος. Μερικά σημαντικά σημεία είναι ότι:
1. Το παιδί νιώθει πάντα υπεύθυνο για όλα.
Ό,τι κι αν συμβαίνει μέσα στα πλαίσια της οικογένειας το παιδί νιώθει πάντα ότι το ίδιο είναι υπεύθυνο, είτε οι γονείς χωρίζουν, είτε τσακώνονται και διαφωνούν έντονα, είτε υπάρχει το οποιοδήποτε πρόβλημα. Το παιδί θεωρεί ότι φταίει για τα οικονομικά θέματα, τα οικογενειακά, ακόμα και για τα επαγγελματικά προβλήματα του κάθε γονέα. Έχει την τάση να κατηγορεί πάντα τον εαυτό του. Αυτό που χρειάζεται να κάνουν οι γονείς, είναι να υπενθυμίζουν στο παιδί ότι δεν είναι υπεύθυνο για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μεγάλοι. Ότι οι ενήλικες είναι υπεύθυνοι να λύσουν το οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει και σε καμία περίπτωση το παιδί. Άλλωστε αυτός είναι ο ρόλος των ενηλίκων, να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Και ο ρόλος των παιδιών είναι να παίζουν επειδή έτσι μαθαίνουν, και όχι να λύνουν τα θέματα των μεγάλων.
2. Οι γονείς συνεχίζουν να είναι γονείς ακόμα και μετά το διαζύγιο.
Είναι πολλές φορές που όταν απομακρύνεται ένας γονέας, ξεχνάει σταδιακά και τον ρόλο του σαν γονέας. Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν δίνει ούτε χρόνο, ούτε χρήματα για το παιδί του, με αποτέλεσμα να επωμιστεί το βάρος της ανατροφής αποκλειστικά ο άλλος γονέας. Τέτοιες καταστάσεις βάζουν σε κίνδυνο την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση του παιδιού. Όπως είπαμε παραπάνω το παιδί θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο απέναντι σε κάθε κατάσταση. Οπότε θα σκεφτεί, ίσως υποσυνείδητα, ότι αφού ο πατέρας μου ή η μητέρα μου δεν μου δίνουν τον χρόνο που ζητάω μαζί τους ή τα χρήματα που είναι απαραίτητα για την ασφαλή και πλήρη διατροφή μου, τότε ίσως δεν αξίζω να τα λάβω. Έτσι τραυματίζεται ο συναισθηματικός κόσμος του παιδιού. Και οι δύο γονείς, εφόσον είναι εν ζωή, είναι απαραίτητοι για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Ο ρόλος τους δεν τελειώνει ποτέ. Θα είναι γονείς για πάντα, ότι κι αν αφορά αυτό.
3. Σημαντική η ψυχική υγεία του γονέα που έχει την επιμέλεια.
Ο ένας από τους δύο γονείς, τις περισσότερες φορές η μητέρα, έχει την επιμέλεια του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι φροντίζει το παιδί ανά πάσα στιγμή. Είναι ο πιο κοντινός του άνθρωπος και αυτός που είναι υπεύθυνος για όλα. Εδώ καλό είναι να σκεφτούμε πραγματικά ποιον άνθρωπο θέλουμε για να φροντίζει το παιδί. Αν ερχόταν μια νταντά να το προσέχει, θα επιλέγαμε μια κυρία κουρασμένη, ταλαιπωρημένη και στεναχωρημένη ή κάποια χαρούμενη και ξεκούραστη; Επειδή αυτό είναι που δίνουμε στα παιδιά. Και φυσικά η ψυχική υγεία της μητέρας, έχει επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία του παιδιού. Άρα καλό είναι να προσέχουμε τις καταστάσεις εκείνες που θέτουν σε κίνδυνο την συναισθηματική και ψυχική υγεία του κύριου φροντιστή του παιδιού. Επειδή στο τέλος θα επηρεάσει και το ίδιο το παιδί.
4. Απαραίτητη η επικοινωνία και με τους δύο γονείς.
Ένα παιδί ήρθε στον κόσμο μέσα από δύο συγκεκριμένους ανθρώπους. Την μητέρα και τον πατέρα. Αυτούς τους δύο ανθρώπους είναι απαραίτητο να βλέπει όσο πιο συχνά γίνεται, ανάλογα φυσικά με το πρόγραμμά τους. Χρειάζεται να υπάρχει συνεργασία και των δύο για την επικοινωνία του παιδιού με τους γονείς. Ο γονέας που έχει την επιμέλεια οφείλει να βοηθά ενεργά στην αποτελεσματική επαφή του παιδιού με τον άλλο γονέα. Να χαίρεται, ο κάθε γονιός, με την καλή και ομαλή επικοινωνία του παιδιού με τον άλλο γονέα. Είναι σημαντικό για το παιδί να νοιώθει ότι είναι κοντά και στους δυο γονείς, έτσι ώστε να μη του λείψει η παρουσία κανενός. Αυτό δίνει ασφάλεια στο παιδί και φυσικά ανοίγει τον δρόμο για την περεταίρω εξέλιξή του, συναισθηματικά και ψυχικά.
5. Το χτύπημα στον/στην πρώην αφήνει τραύμα στο παιδί.
Έχει παρατηρηθεί ότι μετά από ένα διαζύγιο οι γονείς είναι εχθρικοί μεταξύ τους και ψάχνουν να βρουν τρόπους να χτυπήσουν και να εκδικηθούν ο ένας τον άλλο. Σίγουρα για να φτάσατε στον χωρισμό η διαμονή μεταξύ σας ήταν αδύνατη. Σε κάποιες περιπτώσεις τραγική. Σίγουρα ο ένας κάτι έκανε που πλήγωσε ή έβλαψε πολύ τον άλλο. Πολλές φορές όμως και χωρίς κανέναν λόγο συνεχίζεται ο «πόλεμος». Σε αυτές τις περιπτώσεις τα τραύματα από αυτά τα χτυπήματα, τα κουβαλά το παιδί. Είναι τελείως διαφορετική η σχέση που θα δημιουργήσει το παιδί με τον πατέρα και το παιδί με την μητέρα και τελείως διαφορετική η σχέση που είχαν και έχουν οι γονείς μεταξύ τους. Κάθε φορά που ένας πάει να βλάψει τον άλλο γονέα, βλάπτει και την σχέση που έχει ο ίδιος με το παιδί του. Και το χειρότερο είναι ότι το παιδί κουβάλα μέσα του όλη την πίκρα και την κακία που έχουν οι γονείς μεταξύ τους. Αν όμως έχουν καλή σχέση μεταξύ τους ακόμα και μετά τον χωρισμό τότε και πάλι το παιδί παίρνει παραδείγματα και αναπτύσσει την κατάλληλη νοοτροπία και ψυχική αντοχή απέναντι στον χωρισμό των γονιών του.
Το θέμα, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι ο χωρισμός, αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα τον αντιμετωπίσουν οι ενήλικες.
Όπως πάντα έχετε την αγάπη μου.